روز فرهنگ عمومی
خامه قنادی شَکِلّی
29 اکتبر, 2020
کره پاستوریزه در مقایسه با کره محلی
12 نوامبر, 2020
مدت زمان مطالعه:۶ دقیقه
فرهنگ جلوه گاهی از افکار، عقاید، ارزش ها، احساسات و هنجار های اعضای یک جامعه می باشد و فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده ای است که در هر جامعه می تواند متمایز از دیگر جوامع تلقی گردد. شورای فرهنگ عمومی روز ۱۴ آبان را در تقویم سال ۱۳۸۷ به نام روز فرهنگ عمومی نامگذاری کرده و در پی این امر ضرورت و اهمیت توجه به این مفهوم را افزایش داده است.
فرهنگ چیست؟
شاید واژه ی فرهنگ در نگاهی ساده و ابتدایی مفهومی تعریف پذیر و مشخص داشته باشد و هر جامعه ای برای آن معیار هایی در نظر داشته باشد، اما از دیدگاه صاحب نظران و برخی از مولفان، فرهنگ یکی از معدود مفاهیمی است که بسیار جامع و نامحدود می باشد و شاید هیچ گاه نتوان یک تعریف واحد را برای آن در نظر گرفت اما به بیانی ساده فرهنگ یک رویدادی اجتماعی است که در نتیجه ی تلاش انسان برای بر طرف کردن نیاز هایش شکل می گیرد.
فرهنگ عمومی
فرهنگ عمومی چهارچوبی اجتماعی برای تعیین افکار، رفتار ها، و حتی احساسات یک جامعه می باشد. این پدیده گسترده می تواند بسته به شرایط، نوعی اجبار غیر رسمی(اجتماعی) یا انتخاب محسوب شود که نه تنها در گروه ها و اقشار خاص بلکه در کلیت جامعه مورد قبول می باشد. فرهنگ عمومی در شرایط مناسب می تواند عامل تعالی و تکامل افراد جامعه واقع گردد اما گاهی ارزش ها و باورهای متضاد در مقابل ارزش های مثبت قرار می گیرند، و در این مرحله فرهنگ سازی مثبت می تواند نقش پر رنگی را در جلوگیری از انحطاط یک ملت ایفا کند.
فرهنگ عمومی شبکه ای پیچیده از دانش، رفتار و تمایلات عمومی جامعه است که ممکن است در نگاه اول ملموس و آشکار نباشد اما حضور پر رنگ آن همواره در زندگی تمامی افراد جامعه احساس شده و با قدرتی توصیف ناپذیر همه را تابع خود می سازد. بطور نمونه اینکه افراد چگونه لباسی بپوشند و یا در چه سبک خانه ای زندگی کنند و ارتباط اتاق های خانه با یکدیگر چگونه باشد یا چگونگی ارتباط همسایه ها با یکدیگر و و . . . تماما بر روی رفتار و منش افراد تاثیر می گذارد. پیچیده بودن فرهنگ عمومی شبیه به سیستم عصبی در هم تنیده بوده و گاهی تشخیص و اصلاح هر یک از عناصر آن و یا ریشه یابی رفتار های عمومی کاری سخت و حتی غیر ممکن تلقی می گردد.
شاید محسوس ترین زمان برای درک عمیق فرهنگ عمومی یک جامعه، فاصله گرفتن از آداب و رسوم و سبک زندگی قبلی و حضور در جامعه ای بیگانه باشد، همانند فردی که به دلایل مختلفی نظیر ادامه تحصیل، مهاجرت، یا حتی تفریح به کشور دیگر نقل مکان می کند. چنین شخصی تا مدت ها به دلیل غریبه بودن با فرهنگ جدید احساس سختی و نارضایتی دارد.
شاخص های فرهنگ عمومی
- فرهنگ عمومی از دو جنبه ی “عینی” و ” اعتباری” حائز اهمیت است. یک بخش از فرهنگ عمومی آشکار و ظاهری است نظیر پوشش و شکل لباس یا شکل معماری ساختمان ها که می تواند به نوعی بر روی افکار، منش و رفتار ها موثر واقع گردد و بخش دیگر آن مرتبط با خلقیات و امور نامحسوس نظیر ویژگی های رفتاری و اجتماعی افراد در جامعه می باشد
- همانطور که گفته شد فرهنگ عمومی پشتوانه ای رسمی و قانونی نداشته و به نوعی اجبار اجتماعی محسوب شده و عدم رعایت آن مجازاتی را به معنای حقوقی کلمه به همراه ندارد، بر خلاف فرهنگ رسمی( قوانین اجرایی در یک جامعه) که در نهایت با اجبار فیزیکی همراه است.
- تمامی افراد یک جامعه در کیفیت فرهنگ عمومی نقش دارند و متقابلا از آن تاثیر می پذیرند.
- فرهنگ عمومی سازندگان و ترویج دهندگان خاص خودش را دارد که دوات بر بخشی از آنها نظارت دارد.
- فرهنگ عمومی در وجوه متعدد و گوناگونی نمایان می شود بنابراین نم یتوان آن را محدود به بخش مشخصی دانست.
منظور از اصلاح فرهنگ عمومی چیست؟
اصلاح فرهنگ عمومی امری ضروری در بحث فرهنگ سازی مثبت می باشد. با گذر زمان و پیدایش اقوام و ملیت های گوناگون تدریجا عناصر جدیدی وارد فرهنگ عمومی می گردد، گاه این تغییر مثبت و اصلاح طلبانه بوده اما گاهی موجب ایجاد انحرف در مسیر اصلی دست یابی به هدف می گردد، لذا پیرایش دائمی فرهنگ عمومی امری اجتناب ناپذیر می باشد.
اصلاحات فرهنگ عمومی باید:
- اصول مذهبی و اعتقادی مردم جمعه را بعنوان یک اصل در نظر بگیرد.
- تدریجی و مداوم باشد، بگونه ای که رفته رفته دیدگاه مردم و مسئولان را نسبت به اصلاح فرهنگی تغییر دهد.
- همراه با نظرات و همکاری افراد جامعه صورت بپذیرد.
- با یک برنامه منظم و سیستماتیک صورت بپذیرد.
آنچه که در این بحث مسلم است این است که عرف یک جامعه میزان و حد فرهنگ عمومی را مشخص می سازد به همین علت مسائلی که ناشناخته باشد و یا به عنوان عرف شناخته نشود، جزئی از فرهنگ عمومی یک جامعه نخواهد بود. برخی از مصادیق فرهنگ عمومی عبارت است از: رعایت حقوق شهروندی، احترام به دین و مذاهب گوناگون، احترام به حقوق حیوانات، حفظ و احترام به محیط زیست، و . . .
در خصوص فرهنگ سازی و تبدیل آن به یک عرف در جامعه آموزش و تبلیغات در سطح جامعه، خصوصا در فضاهای مجازی از اهمیت بالایی برخوردار است، بگونه ای که شاید بتوان با استفاده از عامل ایجاد کننده ی یک فرهنگ متضاد، خود عامل را از بین برد و یا تا حدی کمرنگ ساخت.
امروزه بسیاری از مردم بیشتر وقت خود را در فضای مجازی می گذرانند و ارزش های ضد فرهنگی گوناگونی را مشاهده و در نهایت به اجرا در می آورند، این امر تدریجا فرهنگ قبلی را تحت تاثیر قرار داده و تا حدی جایگزین آن می شود. می توان با تبلیغات هدفمند میزان استفاده مردم از این فضاها را، فارغ از اینکه ممکن است منبعی برای درآمد زایی آنها باشد، کاهش داده و آن ها را به سوی حفظ هر چه بیشتر فرهنگ اصلاح شده و سازنده سوق داد.، چراکه در نهایت فرهنگ عمومی یک جامعه تعیین کننده چگونگی تفکر و احساسات افراد یک جامعه می باشد.
