خامه فرادما یا تتراپک چیست؟
بطور کلی خامه قسمتی از شیر است که از نظر میزان چربی نسبتا غنی بوده و طی عمل خامه گیری از شیر جدا میشود. همانطور که میدانید، امروزه خامهها عمدتا با دو روش پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون، تحت حرارت قرار میگیرند تا به نوعی فعالیتهای میکروبی در آن کاهش پیدا کند.
فرآوردهای است که به وسیله یکی از روشهای حرارتی شناخته شده پاستوریزه شده باشد. پاستوریزاسیون اغلب به سه روش پاستوریزاسیون زمان کوتاه (درجه حرارت بالا)، پاستوریزاسیون با حرارت کم ( زمان طولانی) و پاستوریزاسیون با دمای بالاتر صورت میپذیرد.
فرآوردهای است که در یک جریان مداوم، در معرض فرآیند حرارتی سترونی تجارتی قرار گرفته و در شرایط اسپتیک بستهبندی میشود. محصول فرآوری شده از شیر طبیعی، ماندگاری نسبتا بالاتری دارد.
خامه استریل یا به عبارتی خامه تتراپک شَکِلّی از خامه تازه تهیه شده که پس از فرموله شدن توسط دستگاههای استریلایزر استریل میگردد. درجه حرارت مورد نیاز در فرایند استرلیزاسیون 136 – 138 درجه سانتیگراد است. این دما باعث میشود نه تنها باکتریهای پاتوژن(بیماریزا)، بلکه اسپور قارچ هم از بین برود.
فرایند استرلیزاسیون تجاری یا صنعتی خامه فرادما، به واسطه بالا بردن حرارت در مدت زمان کم (136 – 138 درجه سانتیگراد و به مدت 4 تا 6 ثانیه ) قادر است تا مقاومترین گونه باکتریها را نیز از بین ببرد. این مورد مهمترین وجه تمایز بین خامه پاستوریزه و استریل است؛ و به همین دلیل است که عمر فروشگاهی یا انبارداری (shelf life) خامه پاستوریزه یک هفته یا ده روز و در مورد خامه استریل تا قبل از باز شدن 6 ماه است. لازم به ذکر است بعد از باز شدن درب خامه استریل، مصرف کننده یک هفته تا ده روز و در صورت نگهداری در یخچال، میتوانند خامه را مصرف کنند.
در فرآیند استرلیزاسیون، هم محصول و هم بسته بندی محصول به واسطه اعمال حرارت و عبور بسته بندی از حمام آب اکسیژنه استریل میشوند. حمام آب اکسیژنه به شکل حمام عمیق (Deapth bath) وجود دارد که پاکت بستهبندی خامه به طور کامل در آن غوطه ور میگردد. خامه توسط دستگاه فیلینگ (پرکن)، تحت حرارت حدود 180-190 درجه سانتیگراد وارد پاکت میگردد، لذا محصول استریل در محیط استریل وارد پاکت استریل میگردد و بسته بندی توسط المنتهای حرارتی اصطلاحا دوخت میشود.
خامه تتراپک شَکِلّی حاوی حدود 27 درصد چربی، نیم چرب و با رنگ سفید است و با حداقل میزان آب اندازی تولید شده است. بافت خامه استریل شَکِلّی در طول مراحل تولید حفظ شده و نزدیک به بافت خامههای 30 درصد است، همچنین بافت خامه کاملا همگن و یکنواخت است. خامه استریل طعم پختگی ملایم داشته و بوی سوختگی نمیدهد.